Gradina uskoro pristupačnija turistima

IVANJICA, ARILJE – Radovi na arheloškom istraživanju srednjovekovne tvrđave Gradina–Radaljevo–Trešnjevica biće završeni naredne godine, a trenutno je aktuelna konzervacija ovog izuzetno važnog lokaliteta koji se nalazi na samoj administrativnoj granici opština Ivanjica i Arilje. Novčana sredstva obezbedjena su javnim konkursom Ministarstva kulture i informisanja, u iznosu od 3.700.000 dinara. Dodatna 2.000.000 dinara obezbedile su opštine Ivanjica i Arilje.

Arheološka istraživanja ovog lokaliteta rađena su prošle godine od strane Istorijskog instituta Beograd. Resorno ministarstvo tada je izdvojilo 1.000.000 dinara dok su pomenute opštine učestvovale sa po 200.000 dinara.

Radove na Gradini izvodi firma ‘’Guberec’’ iz Čačka a prema očekivanjima Ivana Milunovića, v.d. direktora Zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Kraljeva, do sredine sledeće godine biće završeni.

• Nadamo se da će nakon uređenja tvrđave lokalne samouprave naći adekvatnu namenu i što više je približiti u smislu razvoja turizma na ovom prostoru. Objekat će biti obezbeđen stepenicama koje će voditi prema gornjem gradu a  postavićemo i info table za turiste.-kaže Milunović.

Podela utvrđenja na prostor Gornjeg i Donjeg grada, jasno je potvrđena konstatovanim ostacima bedema, dvema kulama i suvim rovom. Jedina pristupačna strana utvrđenju je istočna padina, gde se pored kule u njega ulazilo.

Gradina je višeslojno arheološko nalazište pa tragovi naseljavanja potiču iz perioda preistorije, tvrdi Marija Aleksić Čevrljaković, stručni saradnik za zaštitu spomenika kulture u Kraljevu.

• Samo utvrđenje, bedemi i kule podignuti su u ranom vizantijskom periodu. Utvrđenje je uništeno u drugoj polovini XIV veka najverovatnije u borbi oblasnih gospodara za vlast.-navodi Aleksić Čevrljaković.

Stratigrafija utvrđenja uspostavljena je sistemskim istraživanjima obavljenim 2016. godine. Lokalitet ima četiri kulturna horizonta – od bronzanog doba, preko rane Vizantije i srednjovekovne epohe, do 14. veka.

Gradinu su danas obišli i predstavnici lokalnih samouprava dve opštine na čijoj teritoriji leži ovo značajno kulturno-istorijsko nasledje.

Prvi čovek ivanjičke opštine, Zoran Lazović, istakao je važnost ovog lokaliteta kroz podatak da  je reč o jednoj od retkih tvrđava koja ima kontinuitet hiljadama godina.

• Na prvom mestu moram istaći isrorijski značaj ovog lokaliteta ali i u turističkom smislu on je veoma atraktivan za promociju opština Arilje, Ivanjica i čitave zapadne Srbije. Trudićemo se da i u buduće podržimo ovakve i slične projekte jer zaštitom značajnih arheoloških lokaliteta štitimo istorijsko i kulturno nasleđe naše zemlje.-istakao je Lazović.

Da je ovaj projekat primer dobre prakse udruživanja sredstava (Ministarstvo kulture i informisanja, Zavod za zaštitu spomenika,ariljska i ivanjička opština), kako bi se uredio i zaštitio veoma značajan lokalitet poput Gradine, naveo je predsednik opštine Arilje, Zoran Todorović.

• Sam naziv tvrđave, Gradina, govori da je ovde nekada bio grad i da je ovo utvrđenje bitno ne samo u kulturnom smislu nego i turističkom, jer nam ono može poslužiti za razvijanje naših opština.- kaže Todorović.

 

Gradina je srednjovekovna tvrđava nepoznatog prvobitnog imena. Zahvaljujući izuzetnom strateškom položaju, kontrolisala je dolinu reke Moravice, kojom je prolazio važan komunikacijski pravac od Užica i Požege ka Sjenici, a sa koga se odvajao i pravac dolinom Studenice ka dolini Ibra. Sa strateške strane gledano, položaj je vešto izabran, jer utvrđenje u potpunosti zatvara prostor između ravnih i prostranih delova doline Moravice, prema Arilju na severu i Ivanjici na jugoistoku, stavljajući jedinu moguću komunikaciju pod potpunu kontrolu.

 Dejan Bulić-arheolog, o arheološkom lokalitetu Gradina