Počinje izgradnja spomen kapele na Čemernu

Vojnička spomen kapela sa krstom na najvišem vrhu planine Čemerno posvećena izginulim borcima srpske kraljevske vojske u bici na ovoj planini, novembra 1915. godine, počeće da se gradi u narednih dvadesetak dana. Ovu informaciju redakciji Info LIGE potvrdio je pukovnik Radoje Tomašević, koordinator Odbora za izgradnju kapele. Investitor je grad Kraljevo koji je za ove namene u budžetu izdvojio 2.000.000 dinara. Nedostajuća sredstva se prikupljaju i u vidu donacija i humanitarnih priloga, a kako saznajemo finansijska pomoć se očekuje i od opština Ivanjica, Lučani, Gornji Milanovac i grada Čačka. Večeras će u kraljevačkom pozorištu biti organizovana humanitarna donatorska predstava „Pidžama za šestoro“. Sav prihod ide za izgradnju kapele.

Kapela se gradi na parceli ustupljenoj od strane JP „Srbijašume“, na mestu gde se i odigrala velika bitka protiv Austrougarske vojske koja je u ogromnoj meri određivala sudbinu vrhovne komande, kralja, vojske i civilnog stanovništva, koji su se u tom trenutku nalazili u Raški, na putu prema Crnoj Gori i golgoti Albanije.

Izgradnja vojničke kapele biće završena do kraja jula, a njeno osvećenje planirano je za 4. avgust.

• Kapela se gradi na lokaciji sa koje se vide dve naše najveće svetinje, manastiri Studenica i Žiča. Ovo mesto postaće svetilište na kome će se buduće generacije učiti negovanju tradicije oslobodilačkih ratova i uzdizati naša nacionalna svest. Veliki broj istorijskih podataka o samoj bici, njenim učesnicima i stradalima, intenzivno se prikupljaju u Vojnom arhivu Srbije, a očekuju se i određeni podaci iz Beča i drugih lokalnih arhiva“, kaže pukovnik Tomašević.

Prema nepotpunim i još uvek nezvaničnim podacima, u bici na Čemernu poginulo je više od 1.000 srpskih vojnika i 625 Austrijanaca. Žrtva je bila velika, ali je bitka uspela da zaustavi neprijatelja u prodoru. U suprotnom, kralj, vrhovna komanda i glavnina vojske bili bi uvučeni u obruč i uništeni.

Tek sto godina posle, iz istorijskih izvora izranja bitka na Čemernu kao jedna od važnijih u Velikom ratu koji je srpska vojska vodila, ovoga puta da zaštiti odstupnicu prilikom povlačenja preko Albanije i dalje na Krf. Bila je gotovo zaboravljena, kao i tela poginulih vojnika koja su razasuta ostala na ovoj planini, bez kosturnice, dostojnog obeležja i dužnog pijeteta.

Na takozvanom jugozapadnom frontu, koji se protezao od Aleksandrovca do Ivanjice, bile su Prva i Druga armija srpske vojske sa oko 36.000 ljudi. Na Čemernu je bilo stacionirano 17.600 vojnika, a oko 4.500 volova i konja vuklo je topove. U okršajima sa neprijateljem borili su se Užička vojska, Studenički odred, drugo i trećepozivci iz Užica, Kosjerića, Požege, Arilja i manjim delom iz Ivanjice. Najveći broj poginulih bio je u rovovima ispod najvišeg vrha ove planine.

Bitka na Čemernu bila je poslednja odbrana glavnine vojske i vrhovne komande na čelu sa kraljom Petrom, kojoj je prethodilo nekoliko manjih sukoba na Troglavu, Jelici, Vranovcu i drugim mestima na potezu od Kraljeva ka Studenici. Na Čemernu su i danas vidljivi ostaci rovova, koji svedoče o stradanju srpskih odreda.