Ivanjičanima do sada vraćeno 603 hektara šuma i 28 objekata

U okviru procesa restitucije, koji je počeo pre šest godina, građanima Ivanjice je do sada vraćeno nešto više od 603 hektara šuma i šumskog zemljišta. Vraćeno je i 28 objekata, odnosno 17 poslovnih prostora, 8 stanova i 3 zgrade, zatim 1.326 kvadratnih metara neizgrađenog gradskog građevinskog zemljišta, kao i više od 30 hektara poljoprivrednog zemljišta.

Ivanjičani su Agenciji za restituciju podneli više od 70 zahteva, a prema nezvaničnim saznanjima od države još potražuju više od 20.000 hektara šuma, koje su im po raznim zakonskim osnovama oduzete nakon Drugog svetskog rata.

Većina ovih poseda oduzeta je bivšim vlasnicima na osnovu Zakona o proglašenju opštenarodnom imovinom seoskih utrina, pašnjaka i šuma iz 1948. godine. Najviše šumskih parcela tada je imalo status „dobro sela“, odnosno kolektivne svojine sela ili zaselaka, koje je pomenuti zakon podržavio. U vlasničkim katastarskim listovima ovih parcela nije bilo konkretnih titulara odnosno vlasnika, već je podjednaka prava na korišćenje imao svaki stanovnik tog sela ili zaseoka, datog im 1934. godine.

Ima i ne mali broj slučajeva gde se imenom i prezimenom tačno znalo ko je suvlasnik i kolikog dela parcele, za šta postoje i dokazi da nikada nisu bile kolektivne, ali su isto prošli kao i ovi prvi. Tako je veliki broj stanovnika opštine Ivanjica u brdskim i planinskim predelima gde su šume dominantne, izgubio pravo na njihovo vlasništvo i eksploataciju.

Država je odlučila da svoje greške iz prošlosti ispravi, donoseći Zakon o vraćanju imovine i obeštećenju 2011. godine. Međutim u velikom broju starih zakona koji su poništeni ovim novim, nije se našao i Zakon o proglašenju opštenarodnom imovinom seoskih utrina, pašnjaka i šuma, što je bivšim vlasnicima i njihovim naslednicima u potpunosti vezalo ruke. Jedan broj njih je predao zahteve za povraćaj imovine, ali se u procesu restitucije oni u potpunosti odbijaju kao neosnovani. To je razlog što većina sporova sada završava pred Upravnim sudom koji im takođe osporava pravo na vraćanje.

Upućeniji tvrde da će država teško popustiti i ukinuti sporni zakon, jer takozvana kolektivna svojina nije imala konkretnog titulara, pa se vlasništvo nad spornim šumama ne može pretvoriti u privatno. Kažu ipak, da bi za one parcele za koje se znalo ko su im vlasnici, imenom i prezimenom, država morala ispraviti nepravdu.