Promocija monografije: Rezervat biosfere Golija-Studenica PARK PRIRODE GOLIJA
Na svetski dan zaštite životne sredine Javno preduzeće „Srbijašume“, obeležilo je 20 godina od proglašenja Parka prirode „Golija“ i dobijanja statusa Rezervata biosfere „Golija-Studenica“, predstavljanjem istoimene monografije.
U monografiji su navedeni najvažniji podaci o parku prirode, dati su popisi najznačajnijih prirodnih i kulturnih vrednosti, prikazan je koncept rezervata biosfere kod nas i u svetu. Monografija sadrži tekstove ljudi koji sa i od Golije žive i koji poznaju njene tajne, legende, priče, gastronomiju, stanovništvo. Autori tekstova trudili su se da objektivne činjenice ukrase i ličnim doživljajima i utiscima ljudi koji o Goliji imaju šta da kažu i koje je vole i pronose glas o njoj.
Monografija bi trebalo da bude inspiracija i vodič za sve one koji žele da je posete i otkriju čari Golije.
Vlada Republike Srbije donela je Uredbu (20.07.2001. godine), kojom je područje planina Golije i Radočela stavljeno pod zaštitu kao Park prirode „Golija“ (74. 183 ha) i za upravljača imenovano je JP „Srbijašume“ Beograd.
Upravljanje PP „Golija“ ostvaruje se preko šumskih gazdinstava „Golija“ Ivanjica, „Stolovi“ Kraljevo i „Šumarstvo“ Raška, odnosno poslove upravljanja zaštićenim područjem obavlja Radna jedinica „Park prirode Golija“, sa sedištem u Ivanjici.
Park prirode „Golija“ stavljen je pod zaštitu radi očuvanja: vrednosti šumskih ekosistema; raznovrsnosti predela i izvanredne lepote pejzaža; kulturnih dobara i njihove okoline (manastir Studenica i manastir Gradac); trajnosti i kvaliteta osnovnih prirodnih resursa (vode, zemljišta i biljnog pokrivača), biološke raznovrsnosti retkih, endemičnih i reliktnih vrsta; geonasleđa, predstavljenog neobičnim i atraktivnim oblicima reljefa i brojnim vodenim objektima i pojavama u vidu izvora planinskih vodotoka i tresavskih jezera.
Park prirode „Golija“ sa svojim prirodnim i stvorenim vrednostima zadovoljio je u potpunosti kriterijume za nominovanje za rezervat biosfere po programu MAB-a (Program „Man and biosphere“ – „Čovek i biosfera“), tako da je deo Parka prirode „Golija“ odlukom Komisije UNESCO-a (10.11.2001. godine) proglašen za rezervat biosfere „Golija-Studenica“ (površine 53.804 ha).
Biti upravljač zaštićenog područja, odnosno prvog rezervata biosfere u Srbiji, velika je čast i privilegija, a još veća obaveza. JP „Srbijašume“, tokom prethodne dve decenije, susrelo se sa brojnim izazovima u radu na zaštiti, razvoju i trajnom očuvanju prirodnih i stvorenih vrednosti Golije.
Zajedno sa predstavnicima Zavoda za zaštitu prirode Srbije, Ministarstva zaštite životne sredine, Ministarstva spoljnih poslova, lokalnih samouprava Ivanjice, Kraljeva, Raške, Sjenice i Novog Pazara, lokalnog stanovništva i organizacija civilnog društva definisana je vizija rezervata biosfere.
Vizija RB „Golija-Studenica“ – Područje Rezervata biosfere „Golija – Studenica“ strogo je kontrolisano i uređeno područje u skladu sa potrebama zaštite prirode i lokalnog stanovništva u kome su oživele škole, a višefunkcionalna seoska domaćinstva i njihovi biznisi postali su nasledni; očuvana prirodna i kulturna baština kroz održivi turizam, donosi prihode lokalnom stanovništvu koje živi u i oko Rezervata.
Rezervat biosfere „Golija – Studenica“ bio je prvi i jedini rezervat u Srbiji sve do 2017. godine, kada je Republika Srbija dobila i drugi Rezervat biosfere „Bačko Podunavlje“ (površine 176.635 ha).
Danas, UNESKO Svetsku mrežu rezervata biosfere čini 714 rezervata biosfere iz 129 zemalja. Takođe ove godine se obeležava i 50-godišnjica UNESKO Programa „Čovek i biosfera“.
Monografija čiji je izdavač JP „Srbijašume“ urađena je zajedno sa Eko centrom iz Beograda, uz angažovanje oko 20 stručnjaka različitih specijalnosti. Monografija je dvojezična – na srpskom i engleskom jeziku.
